Duurzaam ondernemen waarmaken

Duurzaam ondernemen biedt grote kansen. En het wordt steeds meer een randvoorwaarde voor overleven. Grote uitdagingen als grondstoffenschaarste, minder biodiversiteit, armoede en vergrijzing hebben steeds meer invloed op het succes en de continuïteit van ondernemingen. Zij moeten duurzaamheid daarom daadwerkelijk inbedden in hun organisatie.

Dat is geen eenvoudige opgave. De zee van verandering waar ondernemingen op varen is grillig en de wind verandert regelmatig van richting. De voortdurende uitwisseling van informatie via sociale media versnelt die veranderingen. Consumenten worden mondiger, maar zijn lang niet altijd duidelijk in hun voorkeuren. Investeerders herkennen de risico’s en kansen van duurzaamheid en maatschappelijke organisaties volgen bedrijven kritisch, maar hebben ook moeite om dit op een constructieve manier te doen.

Hoe koers te houden in deze voortdurend veranderende ondernemingscontext? Hoe kan duurzaamheid beklijven? Hoe komt een onderneming voorbij kritische kantelpunten?

Duurzaam ondernemen waarmaken analyseert en illustreert hoe twintig vooraanstaande Nederlandse bedrijven omgaan met deze strategische uitdaging. Het schetst de verschillende fasen van duurzaam ondernemen die ze hebben doorlopen. Soms gestaag en planmatig, soms snel en schoksgewijs. Soms alleen, steeds meer in samenspraak met stakeholders. Daarmee biedt het vanuit bedrijfskundig perspectief inzicht in welke interventies blijken te werken om duurzaamheid meer waard te laten zijn voor de organisatie.

De auteurs identificeren kantelpunten en bieden inzichten en handvatten die elke onderneming helpen om duurzaam ondernemen waar te maken. Onmisbaar voor de manager die wil weten welke stappen de onderneming verder kunnen helpen om koers te zetten naar volledige duurzaamheid.

Voorwoord door Pieter Winsemius

Ten geleide

Samenvatting

1 Inleiding
Introductie 
Benaderingswijze 
Opbouw van dit boek

2 Duiding van duurzaam ondernemen
Definie?ring van duurzaam ondernemen: waar praten we over?
Weg van de vrijblijvendheid: de urgentie 
Betekenis voor ondernemingen
Issues 
En dus

3 Argumentatie voor duurzaam ondernemen en de stand van de wetenschap
Introductie 
Vier typen ‘businesscases’ voor duurzaamheid 
Rol van verdienmodellen
De zoektocht naar kantelpunten
De waarde van duurzaamheid vanuit financieel management 
De waarde van duurzaamheid vanuit marketing en verkoop
Waarde voor personeelsbeleid (hrm) 
Waarde voor inkoopbeleid en ketenmanagement
Waarde voor operationsmanagement
Waarde voor reputatiemanagement en het imago 
Waarde voor innovatie (r&d) 
Waarde voor general management en strategisch management 
Conclusie: de stand van zaken 

4 Ontwikkelingsmodel duurzaam ondernemen
Inleiding 
Ontwikkelingsmodel duurzaam ondernemen 
De vier archetypen
Faseovergangen en kantelpunten
Belangrijkste transitie-uitdagingen
Het model samengevat 

5 Duurzaam ondernemen in samenspraak: het toenemende belang van stakeholders 
Inleiding: twee scholen 
Categoriee?n stakeholders
Redenen om te ondernemen met gee?ngageerde stakeholders
Het bepalen en prioriteren van issues
Vormen en middelen van dialoog 
Een steeds complexer speelveld
Conclusie: timing en afstemming 163

6 In beweging, vertrek uit de inactieve fase
De status quo
Naar een reactieve houding: de wake-upcall
De schoksgewijze verandering
- Casus: Koninklijke BAM 
- Casus: Unica 
- Casus: Achmea 
- Casus: Eneco 
- Casus: Desso 
- Geleidelijke verandering 
- Casus: KLM 
- Casus: KPN 
- Casus: Van Gansewinkel 
- Casus: de internationale dimensie PGGM, Tata Steel en Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam
- Casus: Rabobank 
Uit de inactieve fase: condities en interventies

7 Van reactief richting actief
Actie en reactie 
Doorgroei in de reactieve fase
Verlaten van de reactieve fase
- Casus: FrieslandCampina
- Casus: Philips 
- Casus: NS
Samenvattende condities en interventies voor doorgroei naar de actieve fase 

8 Ontwikkelen naar de proactieve fase
Bewegen door de actieve fase
- Casus: Bavaria en Albron – doorgroei met ISO 26000 en de mvo-prestatieladder 
- Rol van strategisch motto en duurzaamheid in de missie 
- Innovaties en verdienmodellen
- Keteninitiatieven in gezamenlijkheid 
- Casus: HEMA – ketensamenwerking
- Klaar voor een proactieve houding
Doorgroei naar de proactieve fase 
- Casus: Siemens – strategisch portfoliomanagement 
- Casus: Rabobank – opinievorming op nationale en mondiale vraagstukken 
- Casus: Unilever 
Samenvattende condities en interventies voor doorgroei naar de proactieve fase 

9 Terug naar de toekomst

Dankwoord

Bijlage 1 - Gouden tips
Bijlage 2 - In welke fase zit uw bedrijf
Bijlage 3 - Gesprekspartners onderzochte bedrijven

Over de auteurs 

Geraadpleegde literatuur 

Register

Stichting Management Studies (SMS)

Eerder verschenen uitgaven SMS