ISO 26000

ISO 26000 is de nieuwe, wereldwijde richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Deze richtlijn belooft organisaties onder meer om hen in het woud van MVO-instrumenten en - standaarden overzicht en structuur te geven. ISO 26000 biedt organisaties adviezen en handreikingen om hun maatschappelijke verantwoordelijkheden te bepalen, MVO-aandachtsgebieden te prioriteren en MVO te implementeren op een manier die past bij de unieke kenmerken van de organisatie en de context waarin zij opereert. 

ISO 26000 lijkt de potentie te hebben om de komende jaren tot dè gezaghebbende MVO-standaard uit te groeien. De interesse voor de richtlijn is groot – en groeit. Tegelijkertijd zijn er nu al diverse misverstanden over ISO 26000.

Dit boek is een gids voor organisaties die geïnteresseerd zijn in de inhoud en toepassing van ISO 26000. Het biedt niet alleen duidelijkheid over het ‘waarom, wat en hoe’ van ISO 26000, maar beantwoordt tevens vele vragen die er leven over deze MVO-richtlijn, beschrijft achtergronden over MVO en ISO 26000 en laat vooral zien op welke manier ISO 26000 geïnterpreteerd en toegepast dient te worden. Daartoe worden de verschillende onderdelen en onderwerpen binnen ISO 26000 toegelicht, uitgelegd en geïllustreerd met praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland, van MKB-bedrijven, multinationals en overheden. Daarnaast biedt dit boek diverse praktische ISO 26000-tools, waaronder een quick scan om te bepalen in hoeverre een organisatie al werkt volgens ISO 26000. 

Tot slot biedt dit boek de eerste Nederlandse vertaling van de acties en verwachtingen ten aanzien van organisaties op alle MVO-kernonderwerpen en -issues binnen ISO 26000. Deze vertaling is gebaseerd op de Draft International Standard van de richtlijn die in september 2009 is uitgekomen en die naar verwachting een nagenoeg definitieve versie van de MVO-richtlijn zal blijken.

Over de auteurs

Lars Moratis is Hoofd van de MVO Nederland Academie en was tot 2011 directeur van een gespecialiseerd MVO-adviesbureau. Zijn expertise ligt onder meer op het gebied van MVO-strategieontwikkeling en ISO 26000.

Timo Cochius is MVO-adviseur. Zijn expertise ligt in het bijzonder op het gebied van MVO-strategieontwikkeling, de implementatie van MVO, duurzaamheidsverslaglegging en ISO 26000.

Deze uitgave is voor een deel gebaseerd op het normontwerp. Kijk voor de volledige normtekst op www.nen.nl/iso26000.

Voorwoord 

1 Inleiding 
1.1 Inleiding 
1.2 Waarom dit boek – en waarom nu? 
1.3 De opzet van dit boek 

2 Wat is MVO (volgens ISO 26000)?
2.1 Inleiding 
2.2 Wat is MVO precies? 
2.3 Maatschappelijk verantwoord versus maatschappelijk betrokken 
2.4 MVO volgens ISO 26000 
2.5 ISO 26000 en MBO
2.6 Tot slot

Intermezzo I MVO in de praktijk: motieven, verschijningsvormen en resultaten 

3 ISO 26000: achtergronden, kenmerken en structuur
3.1 Inleiding 
3.2 Waarom ISO 26000 werd ontwikkeld
3.3 De MVO-jungle: een wirwar aan codes, normen, standaarden en richtlijnen
3.4 ISO 26000 nader bekeken 
3.5 MVO 2.0 
3.6 Opzet van de richtlijn: inhoud van ISO 26000 in een notendop 
3.7 Tot slot 

Intermezzo II Mythes en misverstanden over ISO 26000 – deel 1

4 MVO-principes 
4.1 Inleiding
4.2 Principes als uitgangspunten 
4.3 Algemene MVO-principes en principes voor MVO-kernonderwerpen
4.4 Beschrijving van de algemene MVO-principes 
4.5 Tot slot 

Intermezzo III Mythes en misverstanden over ISO 26000 – deel 2 

5 Stakeholderidentificatie en -betrokkenheid
5.1 Inleiding
5.2 Relaties tussen organisatie, stakeholders en samenleving
5.3 Het identificeren van stakeholders en hun belangen 
5.4 Het creëren van stakeholderbetrokkenheid 
5.5 Tot slot

Intermezzo IV Veelgestelde vragen over ISO 26000 

6 MVO-kernonderwerpen en -issues 
6.1 Inleiding
6.2 MVO-kernonderwerpen en -issues 
6.3 Behoorlijk bestuur 
6.4 Mensenrechten
6.5 Arbeidsomstandigheden 
6.6 Milieu 
6.7 Eerlijk zaken doen 
6.8 Consumentenaangelegenheden 
6.9 Maatschappelijke betrokkenheid en ontwikkeling
6.10 Tot slot 

Intermezzo V De materialiteit van ISO 26000 voor het MKB 

7 Het selecteren van MVO-prioriteiten 
7.1 Inleiding 
7.2 Relevantie en significantie 
7.3 Invloedssfeer
7.4 MVO-prioriteiten stellen 
7.5 Tot slot 

8 MVO-implementatie 
8.1 Inleiding 
8.2 Niet bij het begin beginnen
8.3 Draagvlak voor MVO in de top – maar niet alléén in de top… 
8.4 Communiceren over MVO
8.5 Vergroten van de geloofwaardigheid 
8.6 Het monitoren en verbeteren van MVO-activiteiten en -prestaties 
8.7 Tot slot 

Intermezzo VI Interview MVO-manager ASPA 

9 Epiloog: slotgedachten over (de toekomst van) ISO 26000
9.1 Inleiding 
9.2 Certificering
9.3 Contractueel gebruik
9.4 Toekomstige inhoudelijke veranderingen binnen ISO 26000
9.5 Tot slot 

Bijlage 1 ISO 26000 quick scan 
Bijlage 2 Werkvorm voor stakeholderidentificatie 
Bijlage 3 Overzicht acties en verwachtingen bij MVO-kernonderwerpen en -issues 
Bijlage 4 MVO-prestatieformulier 
Bijlage 5 Millenniumdoelen
Bijlage 6 Global Compact