Strategisch management voor non-profitorganisaties

Bestuurders en managers van non-profitorganisaties staan voor een complexe opgave. Het speelveld van de organisatie en de daarbij horende spelregels zijn continu aan verandering onder-hevig. Gebruikers, burgers, overheid, financiers en toezichthouders stellen steeds hogere eisen aan de dienstverlening. De financiële ruimte groeit niet in dezelfde mate mee. De eisen zijn bovendien vaak tegenstrijdig. De wensen van de overheid botsen nogal eens met die van de professionele medewerker. Het is aan de bestuurder/manager tegenstrijdige eisen, waarden en verwachtingen op elkaar af te stemmen en de organisatie klaar te stomen voor de toekomst. 

De bestuurder/manager kan zich daarbij niet baseren op wat in het verleden is goed gegaan. Het beeld van gisteren of vandaag biedt onvoldoende houvast voor de onzekere toekomst van morgen. Stilstaan leidt al gauw tot achteruitgang. 

Strategisch management is een doorgaande activiteit met een brede tijdshorizon. Het raakt de ontwikkelingsgang van de 

organisatie in haar omgeving. 

Dit boek laat zien dat bij strategisch management voor non-profitorganisaties altijd drie dimensies centraal staan: inhoudelijke koersbepaling, procesregie en metabesturing. Zonder inhoudelijke koers vaart niemand wel. Maar ook regie op het proces is nodig om de communicatie en verwachtingen in goede banen te leiden. Steeds moeten we ons daarbij de vraag stellen: kunnen we zo verder of moeten we de koers verleggen en bijsturen? De praktische uitwerking van deze drie dimensies in dit boek biedt de bestuurder/manager de bouwstenen voor het ontwikkelen van een eigen aanpak voor strategisch management. Ook is het boek geschikt voor beleidsmedewerkers en gevorderde studenten in het hoger onderwijs en studenten van postdoctorale managementopleidingen. 

De auteurs hebben vanuit verschillende functies, zoals bestuurder/manager, wetenschapper, adviseur en politicus, expertise opgebouwd over strategisch management van non-profitorganisaties. Het boek vormt een logische tweeluik met ‘Regisseren door reflectie: Strategisch management in praktijk’ van Joldersma c.s., maar is ook onafhankelijk daarvan te gebruiken.

Voorwoord

Inleiding
Turbulente ontwikkelingen 1
Meer wegen voor strategisch management 2 
Professionele non-profitorganisatie 3
Perspectief op strategisch management 6
Opbouw van dit boek 7

1 Non-profitorganisaties in hun omgeving
Introductie 9
Organisatie als sociaal systeem 9
Invloed van omgeving en organisatie 11
Het speelveld in de loop van de tijd 13
Het speelveld in de 21ste eeuw 15
Complexe opgave voor de bestuurder/manager 18

2 Strategisch management
Introductie 19
Scholen van strategisch management 19
Scholen in perspectief 22
Perspectieven gecombineerd 25
Van perspectieven naar dimensies 27
Koersbepaling, procesregie en metabesturing 29 
Analyse, keuze en implementatie 32 
Conclusie 34

3 Inhoudelijke koersbepaling 
Introductie 35
Omschrijving inhoudelijke strategie 35
Introductie strategische analyse 37
Bestaande strategie: wat doen we? 37
Maatschappelijke trends 41
Intensiteit van de rivaliteit in de sector 43
Stakeholders in de werkomgeving 45
Afronding strategische analyse 47
Keuze 48
Implementatie 51
Conclusie 52

4 Procesregie
Introductie 53
Omschrijving procesregie 53
Introductie sociale systeemanalyse 55
Cognitive mapping 57
Analyse sociaal systeem 59
Keuze 60
Implementatie 62
Conclusie 63

5 Metabesturing
Introductie 64
Omschrijving metabesturing 64
Meta-analyse 67
Keuze 70
Implementatie 71
Conclusie 71

Epiloog 72

Literatuurlijst 75 

Trefwoorden 78

Begrippenlijst 79

Lijst van figuren 81

Lijst van tabellen 82

Lijst van tekstkaders 83

Over de auteurs 84