Wat is er mooier dan leren vanuit eigen vragen? Veel bovenbouwleerkrachten nemen dit graag als uitgangspunt voor de leerlingen. Maar hoe organiseer je dit, hoe voldoe je aan de kerndoelen en wat vraagt het van jou als leerkracht?
In dit basisboek geven we een handvat aan leerkrachten die hun onderwijs samen met leerlingen willen opbouwen. Uitgangspunt is daarbij het inrichten van rijke onderzoeksactiviteiten die als context dienen voor leren en ontwikkelen.
De vakken staan niet apart. We zetten in op de bereidheid van leerlingen om vragen te stellen over de wereld, actuele kwesties en ervaringen.
In de onderzoeksactiviteiten die leerlingen ondernemen is aandacht voor vakinhouden in combinatie met vragen van de groep en kwesties uit de echte wereld.
In dit boek staan theoretische onderbouwingen en ook praktische voorbeelden die de uitvoerbaarheid van de onderzoeksactiviteiten vergroten en leiden tot de gewenste leeropbrengsten.
Vakken en vorming in onderzoek is een boek voor alle leerkrachten in de bovenbouw die willen ontwikkelen en innoveren. Het boek is ook geschikt voor studenten van pabo en pedagogiek.
Inleiding
1 Ontwikkelingsgericht Onderwijs in de bovenbouw
1.1 Hip en in de mode
1.1.1 De startactiviteiten
1.1.2 Onderzoek op volle toeren
1.2 Van losse kabels naar rode draad
1.2.1 De sociaal-culturele praktijk
1.2.2 De Zone van Naaste Ontwikkeling
1.2.3 Onderzoek met speelse trekken
1.2.4 Vragen stellen en onderzoeken
1.2.5 De ontwikkeling van onderzoeksactiviteiten
1.3 Kernactiviteiten en onderzoek doen
1.4 Inhouden en perspectieven
1.5 Doelen, leerlijnen en kernconcepten
1.6 De rol van de leerkracht
1.7 De groep en haar omgeving: de onderzoeksgemeenschap
1.8 Samenvatting
2 Thematiseren en onderzoek doen
2.1 Vragen aanboren
2.2 Van onderzoeksvragen naar onderzoeksvaardigheden
2.3 De fasen van thematiseren en de opbouw van onderzoek
2.3.1 Fase 0: de voorbereidingsfase
2.3.2 Fase 1: de oriëntatiefase
2.3.3 Fase 2: de uitvoeringsfase
2.3.4 Fase 3: de afrondingsfase
2.3.5 Fase 4: de evaluatiefase
2.4 Rol van de leerkracht
3 Thematiseren en kennis opbouwen
3.1 Oriëntatie op jezelf en de wereld
3.2 Op ontdekkingsreis in groep 7
3.3 De zaakvakken binnen OGO
3.4 Kennis opbouwen
3.5 In gesprek om kennis uit te wisselen
3.6 Lezen en kennis opbouwen
3.7 Teksten schrijven om kennis vast te houden
3.8 Observeren, registreren en evalueren
4 Organisatie
4.1 Leeromgeving voor thematiseren en onderzoek
4.2 Doelen en groeperen van leerlingen
4.3 Dagelijkse planning en reflectie
4.4 Rooster en activiteiten
5 Invoering
5.1 Motieven
5.2 Wat leerkrachten leren
5.3 Leren en innoveren
Literatuur
