Culturele competenties in de GGZ

De Geestelijke Gezondheidszorg (ggz) verandert snel. Psychiatrie en psychologie worden steeds meer evidence-based, gebaseerd op de resultaten van wetenschappelijk onderzoek, en uitgewerkt in protocollen en richtlijnen. Tegelijkertijd zijn patiënten steeds beter geïnformeerd en mondiger. Zij vragen om 'zorg op maat': een behandeling afgestemd op hun persoonlijke omstandigheden, opvattingen en waarden. Onze multiculturele samenleving vraagt ook om 'zorg op maat', afgestemd op de vraag van patiënten uit allerlei (sub)culturen. Culturele competenties in de ggz richt zich op hoe dit in de praktijk te realiseren en beschrijft de competenties die daarvoor nodig zijn.

Sinds het verschijnen van Transculturele psychiatrie in 2006 is de populatie van migranten aanzienlijk gewijzigd. Naast de oudere patiënten uit de groep van de eerste generatie gastarbeiders ziet men in de ggz steeds meer tweede- en derde generatie migranten, asielzoekers en vluchtelingen met heel uiteenlopende problematiek. Daarvoor is in deze nieuwe druk veel meer aandacht. Daarnaast neemt het begrip 'empathie' – het gaan staan in de schoenen van de ander om te kunnen begrijpen wat er in de ander omgaat – een belangrijke plaats in. Empathie is het sleutelwoord om de neiging tot etnocentrisme, wat cultuursensitieve hulpverlening in de weg staat, te beteugelen.

Over de auteur:

Frank Kortmann is emeritus hoogleraar psychiatrie en transculturele psychiatrie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij heeft praktijkervaring als psychiater, docent, onderzoeker en mental health consultant in verschillende niet-westerse landen als Ethiopië, Afghanistan en Kosovo. Momenteel werkt hij als docent bij verschillende opleidingen en als psychotherapeut voor allochtone patiënten in een tbs-kliniek.