Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen

Beschrijving

Jonge zuigelingen en kinderen hebben soms problemen met eten, drinken en/of slikken. De oorzaken daarvoor variëren sterk, van vroeggeboorte, anatomische of motorische problemen in het mondgebied tot langdurige sondevoeding en lichamelijke aandoeningen. Op basis van toegenomen kennis en ervaring is dit boek geheel herzien en geeft het een leidraad gebaseerd op praktijk en wetenschap.

De diagnostiek en behandeling van eet- drink- en slikklachten behoren tot de taken van de logopedist. Deze geheel herziene vijfde druk van Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen behandelt de problematiek in al haar facetten en stadia, waarbij de stappen van het klinisch redeneren worden gevolgd. In het boek komen - onder meer - de volgende onderwerpen aan bod:

Deel 1: de normale ontwikkeling van het slikken, principes van motorisch leren en ouderbegeleiding.
Deel 2: de verschillende eet- en drinkvaardigheden (drinken uit de borst of fles, eten van de lepel, kauwen, drinken uit een beker en speekselcontrole), zowel wat betreft normale ontwikkeling als de begeleiding bij problemen.
Deel 3: de begeleiding van specifieke groepen kinderen met eet- en drinkproblemen.

De auteurs, allen werkzaam als logopedist binnen de afdeling Revalidatie, Logopedie-kinderen van het Radboudumc in Nijmegen, hebben hun kennis, ervaring en gepubliceerde bevindingen van specialisten wereldwijd gebruikt. Ook is dankbaar gebruikgemaakt van de kennis en input van diverse disciplines en specialisten in het Radboudumc.

Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen is primair geschreven voor logopedisten en logopediestudenten, maar is ook geschikt voor andere hulpverleners die beroepsmatig in aanraking komen met deze problematiek (artsen, verpleegkundigen, diëtisten, fysiotherapeuten en gedragsdeskundigen).

Meer

Inhoud


	Voorwoord Inleiding Deel 1 Normale ontwikkeling, klinisch redeneren en ouderbegeleiding 1 Ontwikkeling en aspecten gerelateerd aan eten, drinken en slikken 1.1 Motorisch leren en neuroplasticiteit 1.2 Ontwikkeling van (senso)motoriek en mondmotoriek 1.2.1 Motorische ontwikkeling 1.2.2 Prikkelverwerking in het mondgebied 1.3 Fysiologie van eten en slikken 1.4 Neurologie van het eten en slikken 1.5 Vorm en groei van orale en faryngeale anatomische structuren 1.6 Hoeveelheden voeding en groei 1.7 Smaakontwikkeling 1.8 Consistentie van het voedsel gedurende de eerste 18 maanden 2 Classificatie van eet- en drinkproblemen 2.1 Een indeling op basis van problemen met een vaardigheid 2.2 Een indeling op basis van de onderliggende oorzaak 2.3 Een indeling op basis van de International Classification of Functioning, Disability and Health for children and Youth (ICF-CY) 3 Onderzoek en behandeling bij eet- en drinkproblemen 3.1 Klinisch redeneren 3.2 Stappen in het klinisch redeneren 3.2.1 Stap 1 Analyse van de hulpvraag 3.2.2 Stap 2 Observatie 3.2.3 Stap 3 Aanvullend diagnostisch onderzoek 3.2.3.1 Logopedisch onderzoek naar structuren en functies van het mondgebied 3.2.3.2 Aanvullende diagnostische onderzoeken 3.2.3.3 Klinische slikonderzoeken 3.2.3.4 Instrumentele onderzoeken 3.2.4 Aanvullende medische onderzoeken 4 Begeleiding en therapie bij eet- en drinkproblemen 4.1 Het kind 4.2 Omgeving 4.2.1 Het herkennen van gevoelens van ouders 4.2.2 Uitleg over het hoe en waarom van de eet- en drinkproblemen 4.2.3 Begeleiding Deel 2 Vaardigheden 5 Drinken uit borst of fles 5.1 Normale ontwikkeling 5.2 Coördinatie tussen zuigen, slikken en ademen 5.3 Orale beschermingsreflexen 5.4 Drinken uit de borst 5.5 Drinken uit de fles 5.6 Problemen bij drinken uit borst of fles 5.6.1 Stap 1 Analyse hulpvraag 5.6.2 Stap 2 Observatie drinken uit borst of fles 5.6.3 Stap 3 Aanvullend diagnostisch onderzoek 5.6.4 Stap 4 Logopedische diagnose 5.6.5 Stap 5 Lukt wel? Wat zijn de mogelijkheden? 5.6.6 Stap 6 Logopedische interventie 5.6.6.1 Problemen bij start drinken uit de borst 5.6.6.2 Moeite met drinken door conditionele problemen, in combinatie met coördinatieproblemen 5.6.6.3 Moeite met drinken uit borst of fles bij oraal-motorische problemen 5.6.6.4 Verslikken tijdens het drinken uit borst of fles 5.6.6.5 Problemen na een goede start 5.6.6.6 Problemen bij de overgang van drinken uit de borst naar drinken uit de fles 6 Eten met de lepel 6.1. Normale ontwikkeling van motoriek en responsiviteit 6.2 Problemen bij eten van de lepel 6.2.1 Stap 1 Analyse van de hulpvraag 6.2.2 Stap 2 Observatie lepelvoeding 6.2.3 Stap 3 Aanvullend diagnostisch onderzoek 6.2.4 Stap 4 Logopedische diagnose 6.2.5 Stap 5 Lukt wel? Wat zijn de mogelijkheden? 6.2.6 Stap 6 Logopedische interventie 6.2.6.1 Eten van de lepel bij oraal-motorische problemen 6.2.6.2 Eten van de lepel bij responsiviteitsproblemen 7 Kauwen 7.1 Normale ontwikkeling 7.2 Problemen bij het kauwen 7.2.1 Stap 1 Analyse van de hulpvraag 7.2.2 Stap 2 Observatie van het kauwen 7.2.3 Stap 3 Aanvullend diagnostisch onderzoek 7.2.4 Stap 4 Logopedische diagnose 7.2.5 Stap 5 Wat kan wel? Wat zijn de mogelijkheden? 7.2.6 Stap 6 Logopedische interventie 7.2.6.1 Kauwen bij oraal-motorische problemen 7.2.6.2 Kauwen bij responsiviteitsproblemen 8 Drinken uit een beker 8.1. Normale ontwikkeling drinken uit een beker, drinken met een rietje 8.2. Problemen bij het drinken uit een beker 8.2.1 Stap 1 Analyse van de hulpvraag 8.2.2 Stap 2 Observatie bij het drinken uit een beker 8.2.3 Stap 3 Aanvullend diagnostisch onderzoek 8.2.4 Stap 4 Logopedische diagnose 8.2.5 Stap 5 Wat kan wel? Wat zijn de mogelijkheden? 8.2.6 Stap 6 Logopedische interventie 8.2.6.1 Drinken uit een beker bij oraal-motorische problemen 8.2.6.2 Drinken uit een beker bij responsiviteitsproblemen 8.2.6.3 Problemen bij drinken uit een rietje 9 Speekselcontrole 9.1 Anatomie en fysiologie van speekselklieren, normale ontwikkeling speekselcontrole 9.2 Problemen bij speekselcontrole 9.2.1 Stap 1 Analyse van de hulpvraag 9.2.2 Stap 2 Observatie van mondmotoriek en speekselverlies 9.2.3 Stap 3 Aanvullende diagnostische onderzoeken 9.2.4 Stap 4 Logopedische diagnose 9.2.5 Stap 5 Wat kan wel? Wat zijn de mogelijkheden? 9.2.6 Stap 6 Logopedische interventie 9.2.6.1 Anterior speekselverlies 9.2.6.2 Posterior speekselverlies Deel 3 Specifieke groepen 10 Prematuur geboren kinderen 10.1 Problematiek van de prematuur geboren baby 10.2 Ontwikkeling van zuigen, slikken en ademhalen in de periode voor de à terme leeftijd 10.3 Problemen in de ontwikkeling van het drinken 10.4 Logopedisch onderzoek bij prematuur geboren kinderen 10.5 Diagnose en interventiemogelijkheden 10.5.1 Algemene adviezen 10.5.2 Aanpassen houding 10.5.3 Aanpassingen bij drinken uit de borst 10.5.4 Aanpassingen bij drinken uit de fles 11 Kinderen met aangeboren afwijkingen i mond- en keelgebied, larynx, trachea of oesogafus 11.1 Kinderen met lip- kaak- en/of gehemeltespleten 11.1.1 Drinken uit de borst bij lip-, kaak en/of gehemeltespleten 11.1.2 Drinken uit de fles bij lip-, kaak- en/of gehemeltespleten 11.2 Kinderen met Pierre Robin Sequentie (PRS) 11.3 Kinderen met afwijkingen aan kaken of tong 11.4 Kinderen met afwijkingen in de oesofagus 11.5 Kinderen met problemen in de larynx en trachea 11.6 Kinderen met een tracheacanule 12 Kinderen met genetische syndromen 12.1 Veel voorkomende genetische syndromen met eet- en slikproblemen 12.2 Eet-, drink- en slikproblemen bij genetische syndromen 12.3 Interventie bij kinderen met Downsyndroom 12.4 Kinderen met stofwisselingsstoornissen (metabole aandoeningen) 13 Kinderen met neurologische aandoeningen 13.1 Kinderen met cerebrale parese 13.2 Interventie bij kinderen met CP 13.2.1 Eet-, drink- en slikproblemen bij kinderen met CP 13.2.2 Uitgangspunten bij de therapie 13.2.3 Extra aandachtspunten voor het logopedisch onderzoek bij kinderen met CP 13.2.4 Logopedische interventie 13.3 Bijkomende problemen rond de voeding van kinderen met CP 13.4 Speekselverlies en speekselcontrole 13.4.1 De oorzaken van kwijlen bij kinderen met CP 13.4.2 Logopedisch onderzoek 13.4.3 Instrumenten voor de interventie bij speekselverlies 13.5 Andere neurologische problemen 13.5.1 Interventie bij kinderen met neuromusculaire aandoeningen 14 Begeleiding van kinderen met langdurige sondevoeding 14.1 Redenen voor sondevoeding 14.2 Verschillende sondes 14.3 Voor- en nadelen van een sonde en sondevoeding 14.4 Aspecten bij (langdurige) sondevoeding 14.5 Logopedische begeleiding bij de overgang van sondevoeding naar orale voeding 14.6 Overige behandelmogelijkheden voor afbouw van sondevoeding 15 Gedragsmatige aspecten van eet- en drinkproblemen 15.1 Gedragsproblemen bij eten en drinken 15.2 Behandelmogelijkheden 15.3 Eetteams