Spelend ontwikkelen

Een kind speelt niet om zich te ontwikkelen, maar ontwikkelt zich - al spelend - in wisselwerking met zijn of haar omgeving. Dit geldt voor alle kinderen, maar zeker ook voor kinderen met een verstandelijke beperking. Dat zij zich niet vanzelfsprekend ontwikkelen en daarbij extra aandacht en begeleiding nodig hebben mag duidelijk zijn. Een goede interactie tussen kind en meespelende volwassene staat daarbij voorop.

De herziene druk van Spelend ontwikkelen bevat een inventarisatie van spelmogelijkheden en vormen van spelagogische begeleiding. De redactie heeft ervoor gekozen de opzet van het boek grotendeels te handhaven. De inhoud is uiteraard geactualiseerd en op een aantal punten verder verrijkt. Dat is met name het geval in het eerste nieuw toegevoegde hoofdstuk, waar de vakinhoudelijke visie op spel uiteen wordt gezet en waarin alle facetten van het spel aan de orde komen. Ook worden in dit boek verschillende nieuwe methoden beschreven op basis van actuele ontwikkelingen in het werkveld. Dat maakt Spelend ontwikkelen een belangrijk hulpmiddel voor therapeuten en gedragswetenschappers die betrokken zijn bij de zorg voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking.

"Binnen de opleiding spelagogiek is dit boek verplichte literatuur, maar ook binnen het (speciaal) onderwijs en instellingen waar gewerkt wordt met kinderen met een verstandelijke beperking zouden begeleiders dit boek als handboek mee kunnen nemen. Met deze inzichten ontwikkel je als begeleider een basisattitude die kinderen gelukkiger maakt, maar ook verder helpt in hun (spel)ontwikkeling." (W. van den Heuvel, docent & coördinator cluster SPEL Hogeschool Utrecht, juni 2013).

Voorwoord

Inleiding

1 Het belang van spel
1.1 Het belang van spel voor het kind
1.2 Het belang van spel voor kinderen en mensen met een verstandelijke beperking
1.3 Visies op spelen

2 Begripsomschrijving en speltheorieën
2.1 Verstandelijke beperking
2.2 Ontwikkelingsmogelijkheden
2.3 Definiëring van spel
2.4 Speltheorieën
2.5 Wijze van begeleiding

3 Spel- en belevingsniveaus
3.1 Spel- en belevingsniveaus volgens Vermeer/Scholten
3.2 Coöperatief spel
3.3 Pubers en spel
3.4 Allochtone kinderen en spel
3.5 Observatie en observatiemodellen

4 Spelagogiek
4.1 Wat is spelagogiek?
4.2 De spelagoog
4.3 De spelkamer
4.4 Indicaties spelagogiek
4.5 Methodische invalshoeken en vormen van spelagogiek
4.6 Speltherapie

Nawoord

Geraadpleegde en aanbevolen literatuur